NGHỆ THUẬT HÁT LỄ CỦA CHỨC SẮC KADHAR NGƯỜI CHĂM NINH THUẬN
Posted by Admin on Chủ Nhật, 1 tháng 12, 2019 |
Trong văn hóa Chăm, Kadhar là chức sắc tín ngưỡng dân gian quan trọng trong đời sống tâm linh của người Chăm. Nhiệm vụ chính của hệ thống chức sắc này là hát các bài thánh ca ca ngợi công đức các vị thần trong các lễ nghi trên đền tháp (ngap yang ngok bimong), các lễ cúng của dòng tộc như Puis – Payak, lễ Rija thrua và nghi lễ nhập Kut của người Chăm Ahiér. Di sản âm nhạc Kadhar là tổng hòa những bài hát lễ đi kèm với loại nhạc cụ Kanyi, tạo thành một loại hình nghệ thuật nghi lễ mang tính đặc trưng và vô cùng độc đáo, giữ vai trò nổi bật trong nền nghệ thuật ca múa nhạc Chăm nói chung.
Hình 1: Chức sắc Kadhar đang hát bài lễ trong chương trình sưu tầm của dự án
Tuy vậy, trong bối cảnh hiện đại hóa, cùng nhiều di sản âm nhạc truyền thống khác, nghệ thuật hát lễ Kadhar cũng đứng trước những thách thức bị mai một rất lớn. Nhiều bài hát bị cắt gọn, tam sao thất bản, nhiều bài ít khi được sử dụng, thiếu thế hệ tiếp nối chức sắc Kadhar chất lượng… những điều đó đang đưa di sản này vào nguy cơ bị mai một nghiêm trọng.
Chính vì thế, được sự hỗ trợ của Hội đồng Anh Việt Nam, nhóm các bạn trẻ Chăm đã thực hiện công tác thống kê, sưu tầm một cách toàn diện gồm danh mục, nội dung và hiện trạng thực hành các bài hát lễ của hệ thống chức sắc Kadhar trong đời sống Chăm đương đại.
Kết quả dự án là bộ sưu tập bao gồm các file ghi âm, ghi hình chức sắc hát những bài lễ và phim tư liệu về loại hình nghệ thuật này. Sản phẩm sẽ được sao lưu qua đĩa DVD, đăng tải trên internet để phổ biến rộng rãi trong cộng đồng Chăm và cộng đồng bên ngoài nhằm lưu truyền và lan tỏa tinh thần học hát bài lễ đến với các bạn trẻ.
Hình 2: Công tác thực hiện ghi hình chức sắc Kadhar hát các bài lễ
Dự án đã đang được triển khai từ tháng 3 đến tháng 12 năm 2019 tại địa bàn tỉnh Ninh Thuận. Nhóm thực hiện dự án này bao gồm 3 thành viên chính là Đổng Thành Danh, Thập Hồng Luyện (Trung tâm Nghiên cứu Văn hóa Chăm) và Hán Dương Hải Đăng(nghiên cứu độc lập)./.
Hình 3: Nhóm nghiên cứu đang phỏng vấn Kadhar Thành Văn Lũy trong chương trình dự án
Tác giả: Nhóm thực hiện dự án
